Rodzaje działań niepożądanych leków. Kiedy należy je odstawić?
fot. Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Działania niepożądane zależne od dawki #(typ A) są najlepiej poznanymi i najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi leków. Ich występowanie zależy od mechanizmu działania danego leku i od dawki substancji leczniczej przyjętej przez pacjenta.
Działania te są łatwe do przewidzenia, występują stosunkowo często i rzadko są przyczyną zgonu. Ustępują w momencie odstawienia leku. W przypadku ich pojawienia się konieczne jest zmodyfikowanie dawkowania leku i indywidualne dobranie dawki dla danego pacjenta.
Przykłady:
- krwawienia podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych,
- kaszel po inhibitorach ACE,
- zwężenie źrenic po podaniu morfiny,
- uszkodzenie wątroby po przyjęciu dużych dawek paracetamolu.
Działania niepożądane niezależne od dawki (typ B) są nieprzewidywalne – występują rzadko, ale często mogą prowadzić do śmierci. W przypadku wystąpienia takich działań niepożądanych konieczne jest przerwanie leczenia. Przykłady:
- wstrząs anafilaktyczny,
- obrzęk naczynioruchowy,
- kontaktowe zapalenie skóry.
Działania niepożądane zależne od przewlekłego stosowania (typ C) zależą zarówno od dawki, jak i od czasu przyjmowania leku, czyli długości farmakoterapii. Przykładem takiego działania niepożądanego jest choroba zakrzepowa u pacjentek, które stosują doustną antykoncepcję hormonalną. Innym przykładem może być zespół leniwego jelita po długotrwałym stosowaniu leków przeczyszczających.
Działania niepożądane opóźnione w czasie (typ D) mogą pojawić się jakiś czas po stosowaniu leku. Przykładem jest np. działanie teratogenne talidomidu. Talidomid stosowany w czasie ciąży powodował bardzo poważne działania niepożądane u dziecka, które ujawniły się po porodzie. Obecnie talidomidu nie wolno stosować w czasie ciąży właśnie ze względu na działanie teratogenne.
Działania niepożądane wywołane odstawieniem leku (typ E) są szczególnie niebezpieczne przy lekach, które pacjent stosuje przez dłuższy czas i nagle przestaje je. Może to doprowadzić do nieprzyjemnych objawów, a nawet zaostrzenia objawów choroby. Przykładem jest zaostrzenie lub nasilenie napadów padaczkowych po nagłym odstawieniu fenobarbitalu czy fenytoiny, a także wystąpienie zespołu abstynencyjnego po długotrwałym stosowaniu opiatów czy benzodiazepin.
Działania niepożądane spowodowane brakiem skuteczności farmakoterapii (typ F) polegają na tym, że pacjent przyjmuje jakiś lek, a efekt farmakologiczny (leczniczy) nie występuje. Przykładem takiego działania niepożądanego jest nieskuteczność antybiotyków w przypadku występowania antybiotykoodporności wśród bakterii.
Źródło: Główny Inspektorat Farmaceutyczny
Czytaj również
- Co pyli w październiku? Alergicy muszą być czujni także jesienią
- Wymarzona pogoda do wędrowania. Było bezchmurnie i bezwietrznie
- Miłośnik historii natrafił na karabin. Broń trafiła do bydgoskiego muzeum
- Światowy Dzień Farmaceuty. Nieoceniona praca i zaangażowanie
- Zakazane praktyki sztucznej inteligencji. Nowe przepisy
Dodaj komentarz
LOKALNY HIT
Dojedź bezpiecznie do wyznaczonego celu. Skorzystaj z modułu pogodowego
Coraz więcej mglistych dni, opady deszczu i niższa temperatura #– to pierwsze oznaki jesieni, które już możemy zauważyć w pogodzie. Czym charakteryzuje się ta pora roku? Zmienną aurą, która bezpośrednio wpływa na prowadzenie pojazdu. Dlatego warto odpowiednio zaplanować podróż, by bezpiecznie dojechać do wyznaczonego celu.
(czytaj więcej)Jak utworzyć azyl dla zwierząt? Można składać wnioski
Azyle dla zwierząt to miejsca przeznaczone do przetrzymywania# zwierząt, które należą do: gatunków obcych, gatunków chronionych CITES, gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi i gatunków objętych ochroną gatunkową, które są niezdolne do życia w środowisku przyrodniczym.
(czytaj więcej)Masz wątpliwości co do zebranych grzybów? Skorzystaj z bezpłatnych porad
Wszystkim Grzybiarzom, życzymy udanych zbiorów#. My polecamy tereny Nadleśnictwo Bydgoszcz, Lasy Państwowe.
(czytaj więcej)Co pyli w październiku? Alergicy muszą być czujni także jesienią
Choć wiele osób kojarzy pylenie głównie z wiosną, jesień również może# przynosić trudności alergikom.
(czytaj więcej)
Komentarze (5) Zgłoś naruszenie zasad
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:10 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:12 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Ja, w dniu 23-09-2024 19:56:14 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!