Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe. Kiedy i jak stosować?
fot. freepik
Ubezwłasnowolnienie to instytucja prawna przewidziana #w polskim prawie, mająca na celu ochronę osoby, która z powodu zaburzeń psychicznych lub innej poważnej niezdolności nie jest w stanie samodzielnie kierować swoim postępowaniem. Ma ono na celu ochronę interesów osoby ubezwłasnowolnionej, a nie jej karanie czy dyskryminowanie. Może dotyczyć m.in. osób z chorobami psychicznymi, upośledzeniem umysłowym, uzależnieniami czy schorzeniami neurodegeneracyjnymi (np. zaawansowana demencja), które w znacznym stopniu umożliwiają świadome kierowanie swoim zachowaniem.
Ubezwłasnowolnienie całkowite dotyczy osoby, która ukończyła 13 lat i nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem (np. z powodu ciężkiej choroby psychicznej). Po ubezwłasnowolnieniu całkowitym sąd wyznacza dla niej opiekuna. Osoba ubezwłasnowolniona nie ma zdolności do czynności prawnych tj. nie może samodzielnie zawierać umów, np. kupić mieszkania, założyć konta bankowego.
Ubezwłasnowolnienie częściowe dotyczy osoby pełnoletniej, która potrzebuje pomocy w prowadzeniu swoich spraw, ale nie w stopniu uzasadniającym całkowite ubezwłasnowolnienie. Potrzebuje pomocy przy większych decyzjach (np. sprzedaż mieszkania), ale radzi sobie w codziennym życiu. W takim przypadku sąd ustanawia kuratora.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć: małżonek, krewni w linii prostej (np. rodzice, dzieci), rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy, prokurator. Może zdarzyć się sytuacja, w której sytuacja życiowa osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie lub częściowo ulegnie zmianie, dlatego istnieje możliwość wnioskowania o zmianę lub uchylenie ubezwłasnowolnienia. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny.
Sprawy tym zakresie należą do właściwości Sądów Okręgowych – adekwatnych do miejsca zamieszkania osoby ubezwłasnowolnionej[1]. Z wnioskiem o uchylenie lub zmianę, taka osoba może wystąpić samodzielnie. Po rozpatrzeniu sprawy, Sąd może zmienić – w razie poprawy stanu zdrowia – ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe lub uchylić ubezwłasnowolnienie – gdy ustaną przyczyny ustanowienia bądź też w wyniku działań z urzędu[2].
Warto podkreślić, że w postępowaniach, których przedmiotem jest wnioskowanie o uchylenie lub zmianę, Sąd może ustanowić dla wnioskodawcy adwokata lub radcę prawnego z urzędu, nawet bez jego wniosku – jeżeli ze względu na stan zdrowia psychicznego osoba ta nie jest zdolna do złożenia wniosku, a Sąd uzna udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie za potrzebny[3].
Podstawa prawna:
art. 544 do Art. 5601 Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2024.1568).
Nazwa ustawy: ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2024.1568 z późn. zm).
[1] Art. 554 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U.2024.1568).
[2] Art. 554 par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego.
[3] Art. 5601 Kodeksu postępowania cywilnego.
Źródło: Rzecznik Praw Pacjenta
Czytaj również
Dodaj komentarz
LOKALNY HIT
Bezpłatne kontrolowanie sprawności ustawienia świateł
Ewidencja Importu Aut
2400 zł / rokPLN
Szkolenie z Ochrony Przeciwpożarowej
79PLN
Zdjęcia do dokumentów
35,00 złPLN
Korzystanie ze środowiska
500PLN
Szkolenie okresowe pracowników
89PLN
Ewidencja odpadów BDO (pakiet mini)
2400 zł / rokPLN
Szkolenie okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami
189PLNPolityka rozwoju sztucznej inteligencji. Podsumowanie konsultacji
Ministerstwo Cyfryzacji zakończyło konsultacje publiczne #projektu Polityki rozwoju sztucznej inteligencji do 2030 r. (Polityki AI). W ramach trwających od 5 czerwca do 1 lipca konsultacji wpłynęło około 1000 propozycji zmian od blisko 200 osób fizycznych oraz przedstawicieli nauki, biznesu, jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych. Zaangażowanie tak wielu interesariuszy pokazuje, że Polityka AI ma kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju Polski z wykorzystaniem sztucznej inteligencji - zarówno w sferze gospodarczej, jak i społecznej.
(czytaj więcej)O wyzwaniach sektora budowlanego. Zapotrzebowanie na nowe zawody
W ramach projektu# „Porozumienie branżowe na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, odbyło się spotkanie branżowe poświęcone aktualnym wyzwaniom i potrzebom sektora budowlanego, w szczególności w obszarach: dekarstwa, blacharstwa, ciesielstwa oraz stolarki budowlanej.
(czytaj więcej)Nowe dane o zasięgu internetu. Co zawiera raport?
Kolejna odsłona raportu# „Polska w zasięgu stacjonarnego dostępu do internetu” jest już dostępna. Znajdują się w nim aktualne dane o zasięgach z podziałem na każdą jednostkę samorządu terytorialnego (JST).
(czytaj więcej)Cholera wraca po latach. Potwierdzono przypadek zakażenia w Polsce
Po raz pierwszy od wielu lat w Polsce zdiagnozowano #przypadek cholery – groźnej choroby zakaźnej niemal niewystępującej w naszym kraju. Informację potwierdził w niedzielę Główny Inspektorat Sanitarny.
(czytaj więcej)
Komentarze (0) Zgłoś naruszenie zasad
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!